វិនយកថា
ព្រះបាឡាត់អរិយកស្សបៈ តុង - ឈួន ក្រុងភ្នំពេញ
ទេសនាដាក់វិទ្យុឃោសនសព្ទនៃប្រទេសកម្ពុជា
កាលពីថ្ងៃ ១៥ កើតខែកត្តិក ឆ្នាំកុរនព្វសក ព. ស. ២៤៩០ ( ២៧ - ១១ - ៤៧ )
នមោ រស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ។ទេសនាដាក់វិទ្យុឃោសនសព្ទនៃប្រទេសកម្ពុជា
កាលពីថ្ងៃ ១៥ កើតខែកត្តិក ឆ្នាំកុរនព្វសក ព. ស. ២៤៩០ ( ២៧ - ១១ - ៤៧ )
វេលានេះ, អាត្មាភាព ត្រូវវេនសមដែងវទ្យុធម្មទេសនាចែកជូនអស់-អ្នកសប្បុរសទាំងលាយស្ដាប់ ។
អាត្មាភាពនឹងសំដែងធម៌វិនយកថា ពណ៌នាអំពីច្បាប់ ។
សួរថា : អ្វីដែលហៅថា វិន័យ ? ឆ្លើយថា : ច្បាប់ដែលអ្នកប្រាជ្ញតែងតាំងឡើង ទុកសម្រាប់ប្រដៅមនុស្សទួទៅ ឲ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អជាបែបផែនតែមួយ ហៅថា វិន័យ, ការនាំចេញនូវទោសកំហុសផ្សេងៗ ក៏ហៅថា វិន័យ ដែរ ។
វិន័យនេះ យើងត្រូវសិក្សារៀនសូត្រឲ្យចេះចាំស្ទាត់គ្រប់រយៈ មាត្រា, បើចេះចាំហើយត្រូវមានសញ្ញាការកត់សំគាល់ថ្នាកជាន់ឲ្យស្គាល់ប្រាកដ ។ បើស្គាល់មុតមុតហើយ ទើបអាចទូន្មានពត់កាយ - វាចារាបដល់ចិត្តឲ្យមានរបៀបរាបសារម្យទមល្អទៅបាន ពុំច្រឡើសបើស ពុំឆ្គាំឆ្គងខុសកាលៈទេសៈ ។ ព្រោះថា មនុស្សក្នុងសលកលោកមិនថាស្រី - បុរស គ្រហស្ថបព្វជិតទេ សុទ្ធតែប្រាថ្នាសេចក្ដីល្អ សេចក្ដីសុខ សេចក្ដីចម្រើនគ្រប់ៗរូប ។ ឯគុណសេចក្ដីល្អទាំងនោះ ពុំមែនកើតឡើងឯងៗតែម្ដងទេ, លុះតែមនុស្សណាកសាងសន្សំប្រតិបត្តិតាមវិន័យ ទើបគុណនឹងសេចក្ដីល្អទាំងនោះកើតមានដល់អ្នកនោះ ។ ករដែលគេយើងទាំងអស់គ្នានឹងប្រតិបត្តិវិន័យនោះ ត្រូវចេះស្គាល់វិន័យជាមុនសិន ទើបប្រតិបត្តិបានស្រួល ។
ដូចក្រុមគ្រួសារឬវង្សត្រកូលនីមួយៗ ដែលនឹងមានឫកបារមារយាទសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ ចរិយាល្អ ពុំច្រឡោងខាមនោះ ក៏ព្រោះតែក្រុមគ្រួសារវង្សត្រកូលនោះមានវិន័យ គឺសេចក្ដីចេះចាំស្គាល់ច្បាស់ហើយគោរពប្រតិបត្តិថែមទៀត ទើបគេបានទទួលផលគឺសេចក្ដីល្អទាំងនោះ ។ តែបើចេះចាំស្គាល់ហើយៗ ពុំព្រមបង្អោនខ្លួនគោរពវិន័យយកមកជាខប្រតិបត្តិទេនោះក៏ពុំអាចនឹងរកសេចក្ដីល្អ ឬជួបប្រទះនឹងសុន្ទរចរិយាបានឡើយ ។
វិន័យដែលថានាំនូវទោសកំហុសផ្សេងៗ នោះ បានដល់ទោស គឺកំហុសដែលនឹងកើតមានឡើង ព្រោះរពិសកាយ - វាចានឹងភាន់គំនិត ។ ចុះបើយើងព្រមសុខចិត្តបង្អោនវិន័យយកមកប្រតិប្តិ ឲ្យត្រូវតាមរយៈមាត្រានឹងថ្នាក់ជាន់សព្វគ្រប់ហើយ តើទោសសេចក្ដីសុខនឹងកើតឡើងតាមផ្លូវណាបាន ។ ហេតុនេះបានជាពោលថា វិន័យនាំចេញនូវទោសកំហុសផ្សេងៗ ។
វិន័យតាមផ្លូវពុទ្ធសាសនា ព្រះសម្ពុទ្ធទ្រង់ប្រដៅជាសាធារណៈទួទៅពុំមានលក្ខខ័ណ្ឌទេ ទុកជាមនុស្សថ្នាកណាជាន់ណាឬសាសន៍ណាជាតិណាក៏ដោយ ចេះតែបង្អោនមកជាខវត្តប្រតិបត្តិបាន ធ្វើខ្លួនឲ្យបានទទួលសន្ដិសុខដូចគ្នា ។
វិន័យចំណែកខាងអាណាចក្រវិញ ដែលលោកតែងតាំងឡើងត្រូវមានលក្ខ័ណ្ឌ, ព្រោះមនុស្សបែងទៅ ជា ៤ វណ្ណៈ គឺ : ក្សត្រិយ៍ ព្រាហ្មណ៍, វេស្សៈ, សុទ្រៈ ។
ក្សត្រិយ៍នឹងព្រាហ្មណ៍រាប់ថាជាត្រកូលខ្ពង់ខ្ពស់, វេស្សៈ នឹងសុទ្រៈ រាប់ថាជាត្រកូលថោកថយចុះមកទៀត តែវេស្សៈគង់នៅគ្រាន់បើជាងសុទ្រៈ ។ សូម្បីដូច្នោះ វណ្ណៈ ទាំង ៤ នេះក៏ត្រូវប្រតិបត្តិវិន័យដុចគ្នាដែរតែគេគង់គរោពរាប់អានលើកដំកើងខត្តិយត្រកូលជាទីបំផុត ព្រោះគេទុកជាតំណាងជាតិនឹងប្រមុខនៃជាតិរបស់គេ ។
ម្យ៉ាងទៀត វិន័យតាមផ្លូវអាណាចក្រ គេតែងតាំងឡើងពុំសាថារណៈទួទៅរបស់រដ្ឋដទៃៗឡើយ គឺជាច្បាប់សម្រាប់ដែនរបស់គេៗ ប៉ុណ្ណោះ, ពួកមនុស្សទាំងអស់ ក្នុងរដ្ឋមណ្ឌលនោះៗ ត្រូវតែនាំគ្នាប្រតិបត្តិតាមទើបដំណើរទៅតាមផ្លូវល្អ ទាំងគេចវៀះឲ្យផុតអំពីទោសសេចក្ដីខុសទៅបាន ។
សេចក្ដីល្អបំផុត គឺពួកមនុស្សទាំងអស់ក្នុងរដ្ឋមណ្ឌលនោះៗ ព្រមសុខចិត្តដាក់ខ្លួនឲ្យតាំងនៅក្រោមវិន័យ ដែលតែងតាំងឡើងជាច្បាប់សម្រាប់រដ្ឋនោះៗ ។
កាលដែលយើងនឹងប្រគល់ខ្លួនឲ្យតាំងនៅក្រោមវិន័យស៊ប់សួនបាននោះ លុះត្រាតែខំបណ្ដុះនូវហិរោត្តប្បធម៌ ឲ្យលូតលាស់ចម្រើនឡើងក្នុងសន្ដានរបស់យើងជាជំនួយផង, ព្រោះហិរោត្តប្បធម៌នេះ លោកពោលថាជាធម៌គ្រប់គ្រងលោកទាំងមូល ឲ្យដំណើរទៅកាន់អារ្យធម៌នឹងវឌ្ឍនធម៌បាន ។
ចុះអ្វីដែលហៅថាហិរោត្តប្បធម៌ ? សេចក្ដីខ្មាសនឹងសេចក្ដីខ្លាចអំពើអាក្រក់គ្រប់យ់ាងហៅថាហិរោត្តប្បធម៌ ។ បើពួកទាំងអស់ក្នុងរដ្ឋមណ្ឌលនោះៗ បានបង្អោនធម៌ទាំងពីរនេះ មកផ្ទុកក្នុងខន្ធសន្ដានបានហើយ នឹងអាចឧបត្ថម្ភខ្លួនឲ្យតាំងនៅក្រោមវិន័យទៅអនាគតបានវែងឆ្ងាយ, ហើយនឹងបានជាគតិល្អរបស់បច្ចារបស់ជនតាជន គឺជនដែលកើតខាងក្រោយតៗមក ។
ក្នុងដែននីមួយៗ ដែលនឹងដំណើរទៅកាន់អារ្យធម៌បាននោះ លុះតែអស់លោកជារដ្ឋាភិបាល នឹងជាឥស្សរជន នឹងប្រជានិករព្រមចូលចិត្តគំនិតគ្នាគោរពប្រតិបត្តិវិន័យតែងតាំងឡើង ដោយមានហិរោត្តប្បធម៌ជារណបផង ។ បើថាពុំចូលចិត្តគំនិតគ្នាឲ្យរឹងប៉ឹងក្នុងការប្រតិបត្តិវិន័យទេ, ដែនមុខជានឹងបែរមុខទៅកាន់លុជ្ជនធម៌ គឺសេចក្ដីអាប់ឱនចុះថយទៅពុំខានឡើយ ។
ហេតុនេះ សូមអស់លោកជាឥស្សរជន ព្រមទាំងប្រជាជនក្នុងខេមររដ្ឋទាំងមូល សូមជួយណែនាំពន្យល់គ្នាឲ្យចេះគោរពប្រតិបត្តិវិន័យ ដោយហិរោត្តប្បធម៌ជាជំនួយឲ្យរឹងប៉ឹងគ្រប់ៗគ្នាឡើង ទើបខេររដ្ឋយើង នឹងធ្វើដំណើរស្ទុះលឿនជឿនទៅកាន់វឌ្ឍនធម៌បានឆាប់រហ័ស ។
កាលបើអស់លោក-អ្នកមានសមត្ថភាព បានជ្រាបអត្ថរស់វិន័យច្បាស់លាស់ហើយ ត្រូវពិនិត្យមើលមនុស្សទាំងអស់ក្នុងចំណោមខេររដ្ឋយើង តើសព្វថ្ងៃនេះ សម្បូណ៌អ្នកគោរពប្រតិបត្តិវិន័យ ដោយមានហិរោត្តប្បធម៌ជាសម្លៀកបំពាក់ហើយឬនៅ ? បើសម្បូណ៌គ្រប់គ្រាន់ហើយក៏សូមជួយគាំពាររក្សាឲ្យរឹងរឹតតែមាំមួនឡើង, បើមិនសម្បូណ៌ទេ សូមជួយណែនាំពន្យល់ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ ក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិវិន័យឲ្យពេញជំហរគ្រប់ៗគ្នាឡើង ។
ព្រោះខេររដ្ឋយើងសម័យនេះ មិនថារូបណាជារូបណាទេ គឺព្រមព្រៀងគ្នាទាំងអស់ មានព្រះរាជាជាប្រមុខ សុខព្រះទ័យ សុខចិត្តបង្អោនករជ្ជកាលទាំងស្រុងឲ្យតាំងនៅក្រោមច្បាប់សម្រាប់ដែន ដោយយល់ថាជាវិន័យសម្រាប់ខេររដ្ឋ ដែលនឹងប្រដៅមនុស្សឲ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ មានបែបផែនល្អ ។
វិន័យនេះនឹងចេះដឹងឯងក៏ទេដែរ ត្រូវតែប្រឹងរៀនសូត្រទន្ទេញទើបអាចនឹងចេះចាំបាន ។ ហេតុនេះ សូមនរជននឹងនារីភាពព្រមទាំងយុវជនយុវនារីរួមជាតិ ដែលកាន់លទ្ធីពុទ្ធសាសនាដូចគ្នាទាំងឡាយចូរអ្នកស្ទុះក្រោកចាកចេញសេចក្ដីខ្ជិលច្រអូស ដែលជាគ្រឿងមន្ទិលសៅហ្មងដល់ជនជាតិរបស់អ្នក ។ ចូរអ្នកខិតខំឧស្សាហ៍ប្រកបកិច្ចរបស់អ្នកឲ្យអស់ពីចិត្ត, ឲ្យពេញកម្លាំងគ្រប់គ្នាឡើងតាំងពីឥឡូវនេះទៅ ដោយសមត្ថភាពនឹងសាមគ្គីធម៌ ទើបអ្នកនឹងបានដល់នូវសុខចម្រើនគ្រប់ប្រការ ។
ក្នុងទីបំផុតនេះ សូមថ្វាយព្រះពរព្រះរាជសិរីសួរស្ដីព្រះជន្មសុខគ្រប់ប្រការចុរមានដល់សម្ដេចព្រះបរមពិត្រព្រះរាជសម្ភា ជាឯកអគ្គសាសនូបត្ថម្ភក៍ដ៏ទ្រង់នូវព្រះគុណធម៌មហាប្រសើររាល់យប់ថ្ងៃ នឹងសូមអស់ពួកប្រជានិករក្នុងខេររដ្ឋទាំងមូលគ្រប់ជាន់ ចូរសាមគ្គីព្រមព្រៀងយ៉ាងសុខស្ងប់ ប្រសព្វពរទាំងបួនប្រការគ្រប់ទិនទិវាររាត្រីចុះ ។
សំដែងមកក្នុងវិនយកថា ពោលអំពីច្បាប់ប្រដៅមនុស្សទាំងគ្រហស្ថបព្វជិតឲ្យមានរបៀបរៀបរយល្អ មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អដោយសង្ខេបប៉ុណ្ណេះ ឯវំ ។
( ចប់វិនយកថា )
No comments:
Post a Comment